Шупашкарта пурӑнакан Зинаида Клопова ҫак кунсенче 100 ҫул тултарнӑ. Вӑл 1919 ҫулта Муркаш районӗнчи Ҫулав ялӗнче ҫуралнӑ.
Зинаида шкул пӗтерсен ҫыхӑну уйрӑмӗнче телефонисткӑра ӗҫленӗ. 23 ҫулта чухне вӑл пулас мӑшӑрне Гордей Клопова тӗл пулнӑ. Арҫын вӑрҫӑра аманнӑ пулнӑ. Ҫамрӑксем пӗрлешсен Уйкаса пурӑнма куҫнӑ. Унта Зинаида икӗ вырӑнта ӗҫленӗ. Каярахпа вӑл почтӑра тӑрӑшнӑ, унтанах тивӗҫлӗ канӑва тухнӑ.
Зинаида Клопова халӗ виҫӗ ачипе, сакӑр мӑнукӗпе, мӑнукӗсен 10 ачипе тата кӗҫӗн мӑнукӗсен пӗр ачипе савӑнса пурӑнать.
Ҫитес ҫул республикӑри вӗренӳ аталанӑвӗ валли хыснаран 16,2 миллиард тенке пӑхса хунӑ. Ҫак укҫаран 4 шкул, 9 ача пахчи хута ярӗҫ – ку тӗллевпе 1,3 миллиард тенкӗ тӑкаклӗҫ.
Халӗ Шупашкарти Ҫӗнӗ хула микрорайонта шкул тӑвас ӗҫ хӗрӳ пырать. Ӑна ҫитес ҫул уҫӗҫ. Ҫавӑн пекех Куславкка районӗнчи Куснар ялӗнчи шкул алӑкӗсене уҫӗ.
2020 ҫулта Патӑрьел районӗнчи Шӑнкӑртамра, Муркаш районӗнчи Кашмашра шкулсем тума пуҫлӗҫ. Шупашкарта, Куславккара, Сӗнтӗрвӑрринче, Ҫӗрпӳре, Элӗкре ача пахчисене хута яма тытӑнӗҫ.
Йӗпреҫ районӗнче республикӑри чи лайӑх халӑх театрӗсен тата драма ушкӑнӗсен «Тамаша» республикӑри V фестивалӗ иртнӗ. Унта тӗрлӗ клубри 7 коллектив хутшӑннӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарти «Химик» культура ҫуртӗнчи ушкӑн (режиссерӗ А. Алексеева) Т. Петӗркки пьеси тӑрӑх лартнӑ «Ҫӗрлехи ҫиҫӗм» спектакле Ҫӗнӗ Эйпеҫре кӑтартнӑ. Шупашкар районӗнчи Апашри клуб-музей (режиссерӗ О. Ерилеева) Е. Орлован «Шутсӑр пурӑнас килет» пьеси тӑрӑх хатӗрленӗ ӗҫпе Пучинкере пулнӑ. Элӗк районӗнчи халӑх театрӗ (режиссерӗ И. Афанасьева) Н. Сидоровӑн «Пуҫана тӑк пуҫана» камитне Кӗлӗмкассинче кӑтартнӑ. Туҫара Тӑвай районӗнчи Енӗш Нӑрвашри (режиссерӗ З. Васильева) хӑй тӗллӗн вӗреннӗ артистсем Н. Айзманӑн «Шикли шикленнӗ – кӗрӗк пӗркеннӗ» камичӗпе пулнӑ. Энтриеле Муркаш районӗнчи Орининри (режиссерӗ А. Андреев) артистсем Н. Терентьевӑн «Ҫӗмӗрт шап-шурӑ ҫеҫкере» пьесипе кайнӑ; Чӑваш Тимеше — Н. Сидоровӑн «Кӳршӗ хӗрӗ» ӗҫпе Вӑрнарти халӑх театрӗ; Ирҫе Ҫармӑса — Вӑрнар районӗнчи Чӑрӑшкас Хирлепри (режиссерӗ О. Ефремова) Л. Казанцеван «Кученеҫ упӑшка» камичӗпе.
Муркаш районӗнчи Москакасси ялӗнче пурӑнакан Неонила Белова 103 ҫул тултарнӑ. Ӗмӗрӗнче темӗн те курнӑ вӑл: Пӗрремӗш тӗнче вӑрҫи, революци, Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи… Апла пулин те шӳтлес ӑсталӑх унра упранса юлнӑ.
Хӑнасем ӗмӗр урлӑ каҫнӑ кинемее ҫуралнӑ кунпа йӑх йывӑҫҫине парнеленӗ. Унӑн мӑнукӗ Александр Кононов тӑванӗсене тӑхӑр сыпӑк таран тӗпченӗ. Александр ҫак ӗҫе тунӑ чухне чылай кӑсӑклӑ япала пӗлнӗ: Неонила ҫуралсан ашшӗ ӑна чӗрӗллех чавса чикесшӗн пулнӑ. Вӑл выҫлӑх ҫулӗсенче 8 ачана ура ҫине тӑратма пултараймасран шикленнӗ. Анчах амӑшӗ ҫакна тутарман, хӗрӗ 100 ҫул ытла пурӑнассине каланӑ.
Неонила Беловӑн чӳречинчен пӑхсан вӑрман курӑнать. Вӑл ӑна хӑй лартнӑ. Неонила Степановна вӑрман хуҫалӑхӗнче 40 ҫул ытла тӑрӑшнӑ. Вӑл мӑшӑрӗпе ултӑ ача пӑхса ҫитӗнтернӗ. Халӗ вӑл 10 мӑнукӗпе, вӗсен 20 ачипе, кӗҫӗн мӑнукӗсен 3 ачипе савӑнса пурӑнать.
Ӗнер Чӑваш Енре ҫил вӑйлӑ алхаснӑран хӑш-пӗр тӑрӑхра пӑтӑрмахсем сиксе тухнӑ. Аса илтерер: ӗнер ҫил ҫеккунтра 22 метр таран хӑвӑртлӑхпа вӗрнӗ. Республикӑра йывӑҫсем тӑпӑлнӑ, чӳречесем ҫӗмӗрӗлнӗ тӗслӗхсем пулнӑ.
Муркаш районӗнчи Анаткас ялӗнче вара пӗр ҫемье самаях шар курнӑ. Вӗсен ҫурт тӑррине ҫил сӳсе кайнӑ. Кун пирки ялти пӗр ҫын «Про Город» хаҫата каласа кӑтартнӑ.
Ӗнер вӑйлӑ ҫиле пула общество транспорчӗн чарӑнӑвӗн павильонӗсем те тӳнсе кайнӑ, хӑш-пӗр ялта ҫутӑ сӳнсе ларнӑ.
Муркаш районӗнче пурӑнакан 30 ҫулти хӗрарӑм кредит илме тӑнӑ та укҫасӑр тӑрса юлнӑ. Юпа уйӑхӗн 21-мӗшӗнче вӑл полици уйрӑмне килсе ку мӗнле пулса иртни пирки каласа кӑтартнӑ.
Хӗрарӑм тӗнче тетелӗнче кредит илмешкӗн заявка хӑварнӑ. Лешсем лайӑх условисем пуласса шантарнӑ. Вӑл 1 миллион тенкӗ илме палӑртнӑ.
Кӗҫех ун патне арҫын шӑнкӑравланӑ, хӑйӗнпе финанс организацийӗн ӗҫченӗ тесе паллаштарнӑ, условисем пирки каласа кӑтартнӑ. Хӗрарӑма йӑлтах тивӗҫтернӗ.
Договорпа килӗшӳллӗн, унӑн страховкӑшӑн тата поцентсен пӗр пайне тӳлемешкӗн укҫа куҫармалла пулнӑ. Хӗрарӑм укҫана банк терминалӗсем урлӑ пайӑн-пайӑн куҫарнӑ. Хайхискер 180 пин тенкӗ куҫарсан тин тӑна кӗнӗ. Лешсем ҫапах хӑпман – шӑнкӑравласах тӑнӑ. Хӗрарӑм вара шӑнман пӑр ҫине ларса юлнине ӑнлансан полицие кайнӑ.
Халӗ кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Хӗрлӗ Чутай тата Комсомольски районӗсенче прокурорсен пуканне урӑх ҫынсем йышӑннӑ. Малашне Хӗрлӗ Чутай районӗн прокурорӗн тивӗҫӗсене юстици советникӗ Альберт Петров пурнӑҫлӗ. Комсомольски районӗнче ку должноҫе юстици советникӗ Олег Васильев йышӑннӑ.
Альберт Петров Шупашкарта 1980 ҫулта ҫуралнӑ. И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн юридици факультетне вӗренсе пӗтерсен прокуратура органӗсенче ӗҫлеме пуҫланӑ, Муркаш районӗн прокурорӗн пулӑшуҫи пулнӑ. Кайран вӑл тӗрлӗ ҫӗрте вӑй хунӑ. 2017 ҫултан пуҫласа ку таранччен Ҫӗнӗ Шупашкар хулин прокурорӗн ҫумӗ пулнӑ.
Олег Васильев 1977 ҫулта Шупашкарта ҫуралнӑ. 2003 ҫулта прокуратура органӗсенче ӗҫлеме пуҫланӑ, Шупашкарти Калинин районӗн прокурорӗн пулӑшуҫи пулнӑ. 2006 ҫултанпа Канашри районсен хушшинчи прокурорӗн ҫумӗ пулнӑ, кӑҫал утӑ уйӑхӗнче Комсомольски районӗн прокурорӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑха пурнӑҫланӑ.
Шупашкарти 1-мӗш колонин пуҫлӑхӗн ҫумӗ хӑйне пӑхӑнакансене килӗнче ӗҫлеттерсе пурӑннӑ. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн тӗпчевҫисем ҫавӑншӑн РФ Пуҫиле кодексӗн 285-мӗш статйин 1-мӗш пайӗпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Тепӗр майлӑ каласан, ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курнӑшӑн.
2017 ҫулхи нарӑс уйӑхӗнчен пуҫласа 2018 ҫулхи раштав уйӑхӗччен ун патӗнче хӑйне пӑхӑнакан 16 ҫын ӗҫ вӑхӑтӗнче ӗҫленӗ. Вӗсем хуҫалӑх ӗҫӗпе тӑрмашнӑ, строительство енӗпе пулӑшнӑ. Ҫавсем колони пуҫлӑхӗн ҫумӗн Ҫӗнӗ Шупашкарти тата Сӗнтӗрвӑрри хулисенчи хваттерӗсенче, ҫавӑн пекех унӑн паллаканӗсен Шупашкарта тата Муркаш районӗнче вырнаҫнӑ ҫурчӗсенче тимленӗ.
Айӑпа тӗрме пуҫлӑхӗн ҫумӗ йышӑннӑ, кӳнтеленсем те, ытти материал та ҫирӗплетнӗ.
Пуҫлӑх ҫумӗ унччен судпа айӑпланманнине, шута илме тивӗҫ тата ытти сӑлтава шута илсе пуҫиле ӗҫе чарса лартнӑ. Ӑна 45 пин тенкӗлӗх штраф хурса панӑ.
Ӗнер Муркаш районӗнче ӳсӗр водитель полицейские амантнӑ.
«М-7» федераци ҫулӗ ҫинче инкеке лекнӗ машина вырӑнтан тарни пирки Шалти ӗҫсен министерствин Муркаш районӗнчи пайӗн оперативлӑ дежурнӑйӗ вырӑнти нарядсене пӗлтернӗ. Малти фара ваннӑ машинӑна Юнкӑ ялӗ ҫывӑхӗнче полицин участокри уполномоченнӑйӗ Герман Димитриев асӑрханӑ. Полицин «УАЗ Патриот» машинине асӑрхасан «ВАЗ-2110» автомобиль хӑвӑртлӑха ӳстернӗ. Пакунли чарӑнма ыйтсан та итлемен. Ҫавна кура полицейски машинӑна хӑвалама тытӑннӑ. Пӗр ял патӗнче «ВАЗ-2110» ниҫта каяймасӑр чарӑнса ларнӑ. Апла пулин те салонтан тухма килӗшмен. Полицейски хӑпманнине кура полицейские машинӑпа сирсе хӑварнӑ та малалла тарнӑ. Таракан водителе полицин аслӑ лейтенанчӗ хӑй суранланнине пӑхмасӑрах хӑваланӑ. Оринин ялӗ тӗлӗнче машина ҫул айккине чӑмнӑ. Водителе тата пассажире тытса чарнӑ.
35-ри водитель ӳсӗр пулнӑ.
Ҫитес ҫул пирӗн республикӑри 10 муниципалитетра искусствӑлла курӑклӑ футбол уйӗсем тума палӑртнӑ. Ҫакӑн пирки ӗнер Чӑваш Ен спорт министрӗ Михаил Богаратов районсемпе хуласен администрацийӗсен пуҫлӑхӗсемпе ирттернӗ канашлура каланӑ.
Спорт сооруженийӗсене Куславкка, Комсомольски, Хӗрлӗ Чутай, Красноармейски, Муркаш, Вӑрмар, Шупашкар, Елчӗк районӗсенче, Етӗрнепе Шупашкар хулисенче тума палӑртнӑ. Ядрин и Чебоксары. Вӗсенче футбол уйӗсен вырӑнӗсене палӑртнӑ ӗнтӗ. Хӑшӗсенче унччен хатӗрленӗ эскиз проекчӗсем те пур.
Аса илтерер: Чӑваш Енре халӑх пурнӑҫ шайне лайӑхлатасси ҫинчен хушу кӑларма хатӗрленеҫҫӗ. Ҫакӑн пирки ӗнер Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсен тата муниципалитетсен ертӳҫисемпе ирттернӗ канашлура пӗлтернӗччӗ.
Спорт сооруженийӗсене юсаса ҫӗнетме, пурлӑхпа техника базин никӗсне вӑйлатма 500 миллион тенкӗ уйӑрасшӑн.
+23.3 °C